Solidarnošć

Op de bonnefooi reizen heeft als nadeel dat je af en toe tijd verspild met voor niets wachten en zoeken. Vanochtend was ik om 8.45 op het Russische consulaat; om door het hek binnen te komen word je in het Pools gevraagd de reden van je bezoek op te geven, denk ik, visum stamelen hielp in ieder geval. Binnen bijna een uur gewacht om te horen dat je een visum alleen in je thuisland kan aanvragen. De hied Engels sprekende ambtenaar wijst nog wel even op het e-visum (had ik al geprobeerd) en mijn tegenwerping dat ik geen hotel heb omdat ik kampeer beantwoordde hij met "dan pak je toch een hotel in Kaliningrad". Dus blijkbaar moet ik de vragen niet al te serieus nemen. Maar wat met "hoe vaak en wanneer ben je in Rusland geweest?" 2 keer, maar wanneer ... misschien ook maar "nooit" antwoorden. En dan moet ik ook nog een pasfoto van mezelf mee sturen. Morgen naar eens doen allemaal. De Empik boekhandel, tot nu toe de beste zaak voir jaarten in Polen, heeft wel een 1:600000 kaart van Kaliningrad en de Baltische staten naar fietskaarten ho maar. Ik word nog naar 2 andere filialen gestuurd die wel wat zouden hebben zoals de green velo kaarten van Elblach tot de grens, maar niks. Dan nog maar eens in Elblach proberen Inmiddels is het ruim na twaalven, tijd voor koffie. Daarna naar het Solidarnošć Centrum, een intrigerend en groot gebouw uit cortenstaal opgetrokken als verwijzing naar het scheepsstaal dat op de werven werd gebruikt. De permanente expositie is een zeer uitgebreide en indrukwekkende uiteenzetting van de eerste stakingen in 1968 tot de vrije verkiezingen in 1989, mijn politieke bewustwordingstijd, ik kan het me allemaal nog goed herinneren. In de jaren 70 de stakingen op de scheepswerven van Gdynia, Sopot en Gdansk voor een vrije vakbond, de belangrijke samenwerking tussen de arbeiders en de intellectuelen, de voor een breed draagvlak zeer belangrijke, niet altijd openlijke, steun van de katholieke kerk, waarbij met name de timing van de bezoeken van de Poolse paus Johannes Paulus II (Wojtila) belangrijk was, en een principiële geweldloze strategie; dit alles leidde tot de knarsentandende erkenning en legalisering van de vakbond Solidarnošć in mei 1981 en een ledenaantal van 10 miljoen! Onder druk van de Sovjetunie werd de vakbeweging al snel weer verboden en de leiders gevangen gezet door generaal Jaruzelski en Solidarnošć ging ondergronds, maar de binnenlandse en buitenlandse (kerk) steun bleef groot, waardoor in 1989 Solidarnošć opnieuw werd gelegaliseerd en nu was het de opmaat tot vrije verkiezingen. Het blijft opmerkelijk hoe snel het communisme in elkaar is gezakt. Na WOII het ijzeren gordijn, de bijna N-Z deling van Europa dwars door Duitsland, waarbij het "eiland" Griekenland opvalt. En dan vanaf 89 de val van het communisme: 1989 Polen (juni), Hongarije (oktober), Oost Duitsland (november), Tsjechoslowakije (december), 1990 Estland (maart), Roemenië (mei), Bulgarije (november), 1991 Albanië (maart), Litouwen (maart), Letland (mei), Kroatië (juni), Slovenië (juni), Azerbeidjan (augustus), Oezbekistan (augustus), Wit-Rusland (augustus), Oekraïne (augustus), Moldavië (augustus), Macedonië (september), Rusland (september), 1992 Joegoslavië (maart). Pas na zessen uitgeput uit de tentoonstelling gekomen. Het biertje op het terras smaakte goed.