Laatste dag Gdansk

Wat minder mooi weer voorspeld, dus tijd voor musea. Ik heb er nog twee op mijn verlanglijst: het WOII museum en het Postmuseum. Om half 11 stap ik de vaste tentoonsteling van het WOII museum binnen en tegen drieën wankel ik er weer uit. Ik denk dat ik nog geen tiende heb gezien, maar ik heb wel een compleet overzicht gekregen: aanloop, wie/waar/wat, allerlei getuigenissen, consequenties. Ze weten wel van (te?) grote-tentoonstelling-wanten, die Polen. En dan bofte ik nog dat er geen tijdelijke tentoonstelling was en dat de film over Diego Maradonna ging; die heb ik maar overgeslagen.
Het geheel is in een modern complex dat van buiten een beetje op een klimhal lijkt, wel wat mooier, en van binnen bijzondere doorkijkjes heeft. De grote lijnen zijn wel bekend: het totalitarisme/nationalisme in Duitsland, Rusland, Italië en Japan (veroverde in die tijd flinke delen van Azië, te beginnen met China), de appeasement politiek in het begin waardoor gebieden waar de meerderheid Duitssprekend was, Sudetenland, Oostenrijk, met goedkeuring van Engeland en Frankrijk, zonder verzet bij het Derde Rijk werden gevoegd, wat pas bij de Vrije Stad Danzig misging; het Ribentroppact; maar uiteindelijk dan toch oorlog omdat Hitler gebieden bleef inlijven, ook "Russische" in het oosten. De Polen, die door Rusland waren overlopen (Ribentroppact), waren in eerste instantie blij omdat ze "bevrijd" werden van de plunderende en verkrachtende Russen, maar kwamen van de drup in de regen. Dan de oorlogstijd zelf in al zijn genadeloosheid en tot slot de overgave van Duitsland en later Japan en de autoritaire grenzentrekkerij door Churchill, Stalin en Roosevelt, waardoor miljoenen mensen gedwongen moesten verhuizen. De delen die onder Russische invloedssfeer kwamen hadden de extra pech van nog eens 40+ jaar onderdrukking.
Voor mij nieuw en opvallend item was het complete protocol van de Wannsee conferentie (20/1/1942, uitroeiing van de Europese joden). "Duitsers zijn grondig" heet dat, wat een details zijn daar in te lezen. De tentoonstelling had veel van dit soort uitgebreide informatie, zoals het boek uit 1937 van Generaal Guderian, Achtung-Panzer!, de basis van de Blitzkrieg; en veel ervan ben ik nu al weer vergeten. De getuigenissen waren van slachtoffers en helden, de daders, in al hun gewoonheid vaak, kwanen niet aan het woord.
Na ruim 5 uur was ik blij weer in vrijheid de buitenlucht in te gaan en het Postmuseum heb ik rechts laten liggen. Wel ben ik nog een uitdaging aangegaan: een naleśniki, door Jitske aanbevolen als een slappe pannekoek met cocktailvruchtjes en slagroom en dan toch lekker. Test uitgevoerd, ik hoef dagen niet te eten, maar de versie met banaan, chocola en zure room/yoghurt met slagroom was smakelijk, een soort erg machtige palačinke. Met enige weemoed afscheid genomen van de stad Gdansk.