Hanzestad Kaliningrad

Koningsbergen was een burcht uit de 13e eeuw van de Duitse Orde, de nederzetting kreeg stadsrechten in 1286; rond deze tijd kregen ook twee andere naastgelegen nederzettingen stadsrechten, Löbenicht en Kneiphof. Koningsbergen verbond zich aan de Hanze in 1368, in 1457 werd de stad de residentie van de Duitse orde toen het gebied rond Mariënburg aan Polen toeviel, en in 1544 werd door de laatste grootmeester de Albertina universiteit gesticht, die uitgroeide tot een intellectueel centrum. In de 18e eeuw werden de drie steden één onder de naam Koningsbergen. Zowel Immanuel Kant als David Hilbert (beroemd wiskundige) zijn in Koningsbergen geboren en hebben aan de Albertina universiteit gestudeerd en gewerkt. Vandaag begin ik met Kneiphof, ook wel het Kant eiland. Daar staan de 2 grote trekpleisters: de Koningsberger kathedraal en het graf van Kant. Russen zijn niet zo zuinig op oude gebouwen, het slot van Koningsbergen, dat ooit de residentie van de grootmeesters van de Duitse Orde was, is in 1968 opgeblazen en vervangen door het Huis van de Sovjets (foto), een kolossale, leegstaande want nooit afgebouwde betonklont. Maar de dom, hoewel beschadigd, hebben ze laten staan en die is later met Duits geld gerestaureerd. Het is een grote maar niet heel bijzondere kathedraal; van binnen blijkt-ie meer dan gehalveerd, er is maar een kleine kerk/orgelzaal over. Het Kantmuseum is ook in de dom gevestigd, 4 verdiepingen Kant-memorabilia, van een kopie van een brief tot een lege tafel met naambordjes van een diner waar hij aangezeten zou hebben. Het leukste vond ik nog de kopieën van de schetsen en spotprenten die van hem gemaakt zijn. Wat het er niet beter op maakt is dat alle verklarende onderschriften in het Russisch zijn. Het alfabet kan ik lezen, maar veel verder gaat mijn Russisch niet. Zijn graf is pompeus en leeg. Tegenvaller, al zijn de foto's van Koningsbergen rond 1900 die buiten hangen wel aardig. Aan de oostkant van Kaliningrad is nog behoorlijk wat van de 19e eeuwse vestingwal met bastions en poorten in stand gebleven. Je kunt over de wal, inmiddels begroeid met hoge bomen, lopen en sommige bastions zijn restaurant, galerie of museum. Op de oude Hansaplatz staat nu een enorme Russisch-orthodoxe kathedraal en een grote triomfkolom. Kortom erg weinig Hanze te zien in de Hanzestad Kaliningrad. Wel kwam ik toevallig in een gigantische markthal terecht, altijd fijn om zoveel kramen mooi uitgestalde groenten, fruit, kaas (vnl verse), vis, kruiden, etc te zien. Mijn plan om een supermarkt te bezoeken was ik op slag vergeten. En het orgel van de Koningsberger dom bleek een zeer acceptabele klank en bespeler te hebben. Toch nog een goed eind.